26 April 2009

Mambuat Tolur ni Kuramah Pakon Waltong

I huta, lebah madu biasa do iatahon kuramah atap harinoan. Iatahon harinoan, halani marjunjun di sidea sanggah habang pindah asar. Mungkin ribuan atap puluhan ribu jumlahni, resok mardosong. Sanggah lopus sidea, sip ma ganup jolma, mabiar iurupi kuramah ai.

Kuramah on biasani marasar bai dakkah ni hayu na sedang ganjang ni (15-25 m). Baggal birong do taridah asarni kuramah on. Jolma parhuta, ibotoh sidea tandani anggo domma martolur harinoan on. Anggo domma martolur, borngin sanggal lang dong bulan (jadi golap), iolar side ma. Lang pala marp-awang lebah songon na i Jawa. Ipagara tumang api baggal itoruhni hayu, mittor roh do kuramah ai mangayakhon api ai halani silou ididahni, itadikkon ma asarni ai. Mittor manakkih ma 1-2 halah mambuat asarni ai na dong tolurni. Asarni ai marlapis-lapis do lappar, anjaha ibahen sada lubang untuk sada telur. Asar ni on ibuat humbani serat air liurni do. Telur ni ai etek do bottar songon miok-miok (ulat). Anggo dong maduni, mittor itopikhon do homa kepingan madu ni ai. Madu on aima manisan ni bunga atap buah naipatuppu kuramah on bai anakni, hape roh jolma ibuat halani enak, manis anjaha bahat manfaat ni bai kesehatan. Das hussi itoruh, ibaen ma asar na dong tolurnai pakon kepingan madu hubagas baskom, ase iboan hu huta. Bapa Johannes Purba lang sabar, langsung ipangan kepingan ni madu ai, kop ibaenni. Hape dong sada inang ni harinoan ai tading, mittor iharatma dilahni bapa ai, butong/bengkak, tolu air lang marsahap. Roh homa Bapa Radeng Purba, kop ibaenni, mittor kaluar sada harinoan langsung iharat bibirni. Butong baggal songon bibir ni badut 3-4 ari. Lang ibotoh zat aha diparat harinoan ai sanggah makkarat, mase boi butong. Marbisa do homa sidea. Sanggah manloppah, dihut do pakon assar ni ai iloppah. Asarni dob hussi iloppah,berlendir-lendir songon

Isamping dong do homa jenis lebah na lain na baggal, aima waltong. Ganjangni 1-2 cm, baggal songon bala borngin, tapi sibirong, marhabong. Tubuh ni ibagi 2 buku, depan dan belakang. Sidea biasa marasar bani suhi-suhini bakkulan atap bani tuho-toho batang ni bagot. Dos do sara manakkpni sogon kuramah, tapi boi di suang. Halani baggal do tolur ni, lebih enak dan terasa do daripada tolurni kuramah. Anggo waltong on, seng dihut asar ni iloppah, tapi idok-doki do sada-sada.

Mengingat kebutuhan ni madu natinggi, boi ma ra iternakhon lebah madu/kuramah on i huta songon na i Cibubur, Jakarta Timur. Isuani bunga ananni cari makan. Mahol do hargani madu asli. MP.