27 Juni 2009

Masakan Humbani Daging Manuk i Simalungun

Manuk, Dayok, Ayam (di dalam Bahasa Latin Gallus gallus domesticus) aima salah sada menu lauk na paling terkenal i negaratta. Maruttung do hita, marhiteihon pembangunan tersedia do daging ayam pakon telur ayam na boi ijangkau kantongni masyarakat, terutama ma ai ayam ras (ayam negeri atap ayam Australia). Tapi anggo i huta, tong pe rahanan jolma manganhon ayam kampung atap ayam bukan ras (buras). ijon ipatorang hanami otik mengenai seluk-beluk masakan ayam on i hutatta i Simalungun.

Manayat Manuk
Manayat manuk i huta berseni doi salian. Ipatokka ma lobei bah milas. Dob ai ibuat ma sambung etek-etek ianan ni darohni. Itakkap ma manuk ai, ipabalik dilahni ase ulang doras tu ia markeok. Ipaborsihma ambuluni bai borgokni ianan panayatan. Igosokkon ma lobei punggung ni bolati bani borgokni ai, baru ma isayat. Sanggah manayat ai, tungging ma ibaen manuk ai, ase boi ibuat darohni. Dob ai, ibuat ma ambuluni sada, ipamasukma bai lubang igungni, gabe tali manakkut dayok ai. Dob ai ironjamhon bai bah milas nokkan, sambil mamupputi ambuluni. Ilulus homa iatas nanrnar ase boi ibuat bulu-bulu halusni. Hape anggo i kota, mesin ma paborsihkon ambulu ni ai tene.

Manayati gulei ni naipe unik do. Biasani ibaen i atas sapah. Ibuat ma duasi popatni pakon habongni, dob ai ibuka ma boltokni mulai humbani pangkal borgok. Bagian dalam pe ibuatdo, usus, biruru, hati (ati amepela ma goranni ai anggo i kota). Anggo masak biasa do manuk on, isayati ma ganup bagian -bagian ni manuk ai dos baggalni, anjaha i parborsih. Biruru pakon pogu ni iambolokkon.

Masakan i huta : igulei
Secara umum, marloppah manuk on i huta i gulei do. Paima iloppah, dong bumbi na itumis mamakei minak makan, dong iagu tumang bumbu ni ai matah pakon daging ni manuk ai. Patokkahon, dong ibaen korah, kadang itambah halambir na ikuhur. Dong do homa ibaen loppah markuah. Ase bahat, potongan kantang kadang ipamasuk. Daroh ni manuk ai pe iloppah do. Sanggah mangan, marsibuat bani ma anak-anak. Dong namarosuh tulanni, habongni, atei-atei atap darohni. Enak ganup.

Dari segi bumbu, daini kalawas, sangge-sangge, huning pakon daun salam harus do tama. Santan lang lupa ipakei.

Ase tambah bahan perbandinganta anjaha tambah variasi ni makanan i hutatta, ijon itulishon nami piga-piga jenis masakan manuk na lain hun daeran nalegan :

1. Naipadar (Toba)
Ipanggang manuk ai dob hussi ipotongi, baru idarohkon.

2. Rendang (Padang, Melayu Malaysia)
Ibaen songon manrendang sapi

3. Ayam rebus (Cina)
Ibolgang tumang, margaram pakon marbumbu otik.

4. Ayam goreng (Jawa)
Masakan paling populer, terutama ui Pulau Jawa. Dong igoeng martopung, dong na ipenyet hon. Attupni, sambal pakon lalapan (pecel ayam). Bedani manggoreng i Jawa pakon i hutatta, anggo i Jawa i bolgang (iungkap) do lobei baru i goreng

5. Ayam bakar (Jawa)
Ibakar nini, maksuni ipanggang do. isayati ma lobei manuk ai, dob ai i bolgang, baru ipanggang i atas api sampai tokka anjaha morum.

6. Deep Fried
Aima igoreng bai minak na bahat, milas anjaha mertekanan. Biasani ibaluti topong. Contohni ayam goreng KfC pakon McDonald.

7. Ayam panggang
Manuk hibul, irusuk, baru ipanggang i oven sambil iputar. Laho mangan, marsisayat bani.

Dong do plus minus ni ai ganupan menu na iatas ai. Sada cerita mengenai masakan ayam on humbani sada bekas diplomat (atase Departemen Perdagangan) i luar negeri. Sanggah martugas ia i Uni Emirat Arab pakon keluargani, 1 ekor ayam sahalak do manganhon halani ipanggang i oven do. Dob ai pindah ma sidea hu Jakarta, 1 ekor ayam untuk 4 halak ma (2 paha + 2 dada), halani mangan sidea i rrestoran KFC. Dob ai pindah ma sidea hu Lampung, 1 ekor ayam sukkupma bani sidea sakeluarga, halani irendangma, bahat bumbu pakaon kalapani, anjaha ipotongi agak etek-etek.

Selamat mencoba masakan baru. MP.