13 Mei 2009

Turia-turian Simalungun : Si Jonaha Manoruhkon Indahanni Bapani

Sahali isuruh inangni ma si Jonaha hu juma. Juma ni sidea agak daoh han huta. Isuruh manoruhkon indahan ni bapa ni sidea na marhorja i juma. Misir honsi ia nini inangni ma hubani, "Nanget-nanget ho da Jonaha!". "Eak inang!" nini si Jonaha.

Bani na mardalan ai iingatni do pesan ni inang ni ase nanget-nanget i dalan. Tongon nanget-nanget ma ia mardalan. Nanget tumang. Padahal, maksud ni inang ni ai ase "hati-hati i dalan ase ulang targoppang". Anggo targoppang ra ma madabuh lanjar masabur anjaha merap ma indahan ni bapa ni sidea ai i dalan. Anjaha ra ma magusgus homa tangan atap nahei ni si Jonaha bani tanoh dalan na tenger, batu atap aspal.

Saluju (polos) do hansa si Jonaha mambalosi inangni. Terlalu kasar do ra anggo ipados hita si Jonaha on songon nidokni halak Batak : "poltak" (polos tak berotak). (Maaf hubani abang Poltak, anggi ni abang Edu Purba). In ihatahon in do ihorjahon secara hurufiah. Padahal, biasa do halak Batak marandingan, marlimbaga, atap pe martaurtaur sin Bandar.

I samping "saluju", manurut ahu, bagas do perasaan ni halak Simalungun : Seni ni tinggi anjaha pamikkirion (nalar) pe bagas anjaha bolag hinamkamni (menyeluruh). Seni bela diri ni halak Simalungun pe tinggi do, boi do iidah hita ai bani tortor. Seni bela diri on ulang namin punah tene.

Halani ai, on ma ra sada hikmat humbani turiturian si Jonaha banta generasi muda : "Ulang salujutu!" (Jangan terlalu polos!". On boi hita bandinghon pakon Kitab Pengkhotbah, age pe saluju ai dong do homa dearni). Hati-hati karena potensi kepolosan ada pada setiap kita. Di sisi lain, kita harus bangga sebagai etnis Simalungun karena "rasa" (seni) dan nalar kita tidak kalah terhadap etnis lain di dunia ini. Tetapi awas, "bangga" tidak jauh beda dengan "sombong"!. Biasani lang sai ra hasoman markawan pakon halak na sombong. Padahal, kawan aima mitra ase boi hita maju bersama. Sonaima lobei da. Terima kasih. Hendra Purba.